Hangi Şiddet Ne Etki Doğurur? |
|
|
Depremin ölçüsünü belirlemek amacıyla depremlerin etkilerinin
sınıflandırılmasıyla ortaya çıkmış bir ölçek türü olarak "şiddet"
kullanılıyor. Belli başlı 12 şiddet grubu ve etkileri ise şöyle
gruplanabilir:
Depremler, sismograf adı verilen aletler tarafından kaydediliyor.
sismografların olmadığı dönemlerde, depremin ölçüsünü belirleme amacıyla
depremlerin etkileri sınıflanmış ve "şiddet" adı verilen ölçek ortaya
çıkmış. Ülkemizde kullanılan MM (Değiştirilmiş Mercalli) ölçeği, 12 şiddet
grubuna grubuna ayrılmıştır.
Şiddet 1, 2, 3 ve 4'te
sallantılar olsa bile binalar ve eşyalar zarar görmez.
Şiddet 5'te ise mutfak eşyalarından ve
pencere camlarından bir kısmı kırılabilir.
Şiddet 6: Herkes tarafından duyulur. Pencere
camları ve cam eşyalar kırılır. ağır eşyalardan bir bölümü yerinden oynar.
Sıvalarda çatlaklar oluşur.
Şiddet 7: Ayakta durmak zorlaşır. Asılı
cisimler düşer. Eşyalar hasar görür. D türü yapılarda (kerpiç, taş gibi zayıf
malzeme, kötü harç, standart dışı işçilikle yapılmış binalar) çatlak ve
hasarlar oluşur. C türü yapılarda (alelade işçilik ve harçla yapılmış binalar)
çatlaklar oluşur.
Şiddet 8: Araba kullanmak zorlaşır. C türü
yapılarda kısmen yıkılma, B türü yapılarda (iyi işçilik ve harç donatılı) az
hasar oluşur. A türü yapılarda (iyi işçilik, harç ve tasarım) hasar olmaz. Zayıf
duvarlar ve heykeller, kuleler ve bacalar yıkılır. ağaç dalları kırılır. Ağır
eşyalar ters döner. Kayalar düşer ve heyelanlar olabilir.
Şiddet 9: D türü yapıların tümü
yıkılır. C türü yapılar ağır hasara uğrar. B türü önemli derecede hasar
görür. Yeryüzünde büyük yarık ve çatlaklar oluşur. Yeraltındaki borular kopar.
Şiddet 10: B, C ve D türü yapıların
büyük çoğunluğu yıkılır. İyi yapılmamış ahşap karkas, iyi yapılmamış
betonarme yapılarda büyük hasar görülür. Baraj ve bentlerde önemli hasarlar
oluşur. Yeryüzünde büyük çatlaklar ortaya çıkar, raylar bükülür, heyelanlar
olur.
Şiddet 11: Pek az yapı ayakta kalır.
Köprüler yıkılır. Yeryüzünde büyük çatlaklar oluşur. Yumuşak zeminde yer
kaymaları olur. Raylar çok fazla eğilir.
Şiddet 12: Tüm yapılar yıkılır. Deprem
bölgesindeki yeryüzü biçimi değişir. Cisimler havaya fırlar. Yeryüzünde deprem
dalgalarının ilerleyişi görülür. Ufuk ve yataylık kavramı yok olur. |